Α΄ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ -ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ - ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑ - ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ

«Ἡμέρα χαρμόσυνος καὶ εὐφροσύνης ἀνάπλεως»                      

                                               (στιχ. Αἴνων)

 Ὁ θεολογικὸς πόλεμος τῆς γνωστῆς σὲ ὅλους μας Εἰκονομαχίας ποὺ ταλαιπώρησε τὴν Ἐκκλησία κάτι περισσότερο ἀπὸ ἕνα αἰῶνα (720 – 843), ἀνέδειξε μεγάλους θεολόγους μαχητές, ὑπερασπιστὲς τῆς Ὀρθοδοξίας, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ οἱ Στουδίται μοναχοί, οἱ συγγραφεῖς τοῦ Τριῳδίου.

Ἡ Ὑμνολογία τῆς ἡμέρας, ἑκατοντάδες τροπάρια, ἀναφέρεται ἀποκλειστικὰ καὶ μόνο στὸ γεγονὸς τῆς νίκης τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ ἀναστήλωσης τῶν εἰκόνων στοὺς Ναούς, πλὴν μίας καὶ μοναδικῆς ἐξαίρεσης, τοῦ δοξαστικοῦ τῶν Αἴνων, ποὺ ἀναφέρεται στὴ Νηστεία, τὴν Βασίλισσα τῶν ἀρετῶν.

Γιὰ τοὺς ὑμνογράφους τῆς ἡμέρας αὐτῆς οἱ εἰκονομάχοι εἶναι ὄχι μόνο ἀρνητὲς τῶν εἰκόνων, ἀλλὰ καθαρὰ αἱρετικοί, καὶ μάλιστα πολὺ ἐπικίνδυνοι, ἀφοῦ «ὡς Παῖδες τοῦ Μάνεντος καὶ τῶν δοκητῶν» ἀρνοῦνται τὴν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Κυρίου· ἀρνοῦνται τὸ μέγα θαῦμα τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ, τὸ βασικότερο δόγμα τῆς Ὀρθοδοξίας· Αὐτὸ πολεμοῦν λυσσωδῶς. Εἶναι ὄχι μόνο εἰκονομάχοι· εἶναι κυρίως «Θεομάχοι». Ἀσιάτες στὴν καταγωγὴ οἱ εἰκονομάχοι, ἐπηρεασμένοι ἀπὸ τὸ πνεῦμα τοῦ ὀρθολογικοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ τῶν ἀσιατικῶν καθεστώτων, δὲν μποροῦν νὰ δεχθοῦν τὸ θαῦμα, τὴν ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ, οὔτε τὰ θεῖα ἰδιώματά του.

Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν πλάνη καταρρίπτουν οἱ ὑμνογράφοι τῆς ἡμέρας, ἐκπρόσωποι τοῦ ἐλευθέρου ἑλληνικοῦ πνεύματος καὶ τῆς ἑλληνικῆς σοφίας, ποὺ φτάνει στὴν πίστη καὶ στὸ θαῦμα, χωρὶς νὰ συνθλίβει τὴν ἐλεύθερη βούληση τοῦ ἀτόμου. Κατὰ τοὺς ὑμνογράφους αὐτοὺς οἱ εἰκονομάχοι εἶναι «λύμη φθοροποιός», ἀκαθαρσία ἐπικίνδυνη καί μολυσματική. Εἶναι «νόθον δόγμα», εἶναι «ἀσεβείας νέφος» καὶ «θολερὰ ἀπάτη». Εἶναι «ἀχλὺς αἱρέσεως» καὶ «δυσσεβής κακοδοξία».

Ἀντίθετα: Ἡ νίκη τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ ἡ ἀναστήλωση τῶν εἰκόνων εἶναι «εὐσεβείας τὸ σέλας», φῶς, «φαιδρότης» καὶ «κόσμος ὑπερκόσμιος», στολίδι οὐράνιο. Εἶναι «ὀρθόδοξος πίστις» καὶ «Ἐκκλησίας ἐλευθέρωσις». Μὲ δύο μόνο προτάσεις, μὲ δέκα μόλις λέξεις, ὁ ὑμνογράφος στὰ στιχηρὰ τῶν Αἴνων διατυπώνει τὸ ψεῦδος τῶν εἰκονομάχων, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀλήθεια, τὸ ὀρθὸ δόγμα: «… οὐ δοκήσει, ἀλλ’ ἀληθείᾳ καὶ φύσει σαρκὸς ἡμῖν ὤφθης φιλάνθρωπε…» «Ὄχι μόνο φαινομενικά, ὅπως οἱ θεομάχοι διδάσκουν, ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ μὲ σάρκα ἀνθρώπινη φανερώθηκες σ’ ἐμᾶς φιλάνθρωπε», ἀλήθεια ποὺ ἐπαναλαμβάνεται ποικιλοτρόπως δεκάδες φορές.

Τὸ Κοντάκιο τῆς ἡμέρας περιέχει «ἐν κοντῷ», ἐν συντομίᾳ, ὅλα τὰ στοιχεῖα τῆς νίκης. «Ὁ ἀπερίγραπτος Λόγος τοῦ Πατρὸς ἐκ σοῦ Θεοτόκε περιεγράφη σαρκούμενος καὶ τὴν ρυπωθεῖσαν εἰκόνα εἰς τὸ ἀρχαῖον μορφώσας, τῷ θείῳ κάλλει συγκατέμιξεν. Ἀλλ’ ὁμολογοῦντες τὴν σωτηρίαν, ἔργῳ καὶ λόγῳ, ταύτην ἀνιστοροῦμεν».

Ὁ Κανόνας ὅμως τῆς ἡμέρας, μὲ τὶς ὀκτὼ ᾠδὲς καὶ τὰ τριάντα ἓξι τροπάριά του, εἶναι πράγματι ἕνα μεγαλειῶδες ἔπος· ἕνα ἔπος ἡρωϊκὸ, ποὺ περιγράφει τὴ σύγκρουση τῆς ἀλήθειας μὲ τὸ ψεῦδος, ἀλλὰ καὶ διδακτικό, ἀφοῦ τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι ἡ διάλυση τοῦ σκότους καὶ ἡ ἀνατολὴ τοῦ φωτός, ἡ ἧττα καὶ συντριβὴ τοῦ ψεύδους, καὶ ὁ θρίαμβος καὶ ἐπικράτηση τῆς ἀλήθειας καὶ τοῦ Ἑλλην. Πνεύματος. Κατὰ βάθος, λοιπόν, ὅπως καὶ πιὸ πάνω τονίσαμε, ἡ ἀναστήλωση τῶν εἰκόνων, ἡ νίκη τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι νίκη τοῦ Ἑλληνισμοῦ.