Η ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ

Πηγὴ βλυστάνουσα ζωὴν

«Τῇ Παρασκευὴ τῆς Διακαινισίμου ἑορτάζομεν τὰ ἐγκαίνια τοῦ Ναοῦ τῆς ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν καὶ Θεομήτορος τῆς Ζωηφόρου Πηγῆς. Ἔτι δὲ μνείαν ποιούμεθα τῶν ἐν τούτῳ τελεσθέντων ὑπερφυῶν θαυμάτων παρὰ τῆς Θεομήτορος», γράφει τὸ Συναξάριο τῆς ἡμέρας.

Ἕνα ἀπὸ τὰ πολλὰ προσωνύμια μὲ τὰ ὁποῖα οἱ ἅγιοι ὑμνογράφοι τῆς Ἐκκλησίας στόλισαν τὴν Θεομήτορα Παναγία εἶναι καὶ τὸ προσωνύμιο πηγή.

α) Πηγὴ ἀκένωτος, ἀστείρευτη, ἀσταμάτητη.

β) Πηγὴ ἐλέους, εὐσπλαχνίας.

γ) Πηγὴ ζωῆς, πηγὴ ζωοδόχος, πηγὴ ζωοφόρος, ἀφοῦ στὰ σπλάχνα της δέχθηκε καὶ γέννησε τὸν ἀρχηγὸ τῆς ζωῆς. Εἶναι ἡ μητέρα τῆς ζωῆς.

δ) Πηγὴ ἰαμάτων ἀέναος.

ε) Πηγὴ ὕδατος ζῶντος.

στ) Πηγὴ χάριτος.

ζ) Πηγὴ βλυστάνουσα ζωήν. Πηγὴ ποὺ ἀναβλύζεις ζωή. Γιὰ ὅλα τὰ προσωνύμια τῆς Θεοτόκου ἴδε ἡμέτερον πόνημα «Οἱ Ἀδάμαντες τῆς Παντάνασσας», ὅπου καὶ ἡ πλήρης ἑρμηνεία τους.

Ἡ ἑορτὴ τῆς Ζωηδόχου Πηγῆς ἔχει τὴν ἀρχή της στὸν Ε΄ αἰώνα, ὅταν ὁ αὐτοκράτορας Λέων ὁ Α΄, ὁ Μακέλλης, ἀνήγειρε Ναὸν ἐπὶ τοῦ φημισμένου γιὰ τὶς πολυειδεῖς καὶ ἀμέτρητες θεραπεῖες ἁγιάσματος, ποὺ ἀπεδόθησαν στὴ Θεομήτορα.

Ὁ Ἰουστινιανός, λίγο ἀργότερα, οἰκοδόμησε ἐπὶ τῆς θαυμαστῆς αὐτῆς ἰαματικῆς Ζωοδόχου Πηγῆς μεγαλοπρεπῆ Ναό, εἰς ἐκδήλωσιν εὐγνωμοσύνης πρὸς τὴν Θεομήτορα γιὰ τὴν θεραπεία του ἐκεῖ.

Ἀπὸ τὴν ἰαματικὴ αὐτὴ πηγὴ θεραπεύθηκαν, κατὰ τὸν συναξαριστή, ἀλλὰ καὶ κατὰ τοὺς ὑμνογράφους τῆς ἡμέρας, χιλιάδες ἀνθρώπων, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ πολλοὶ ἐπώνυμοι (ἄρχοντες, αὐτοκράτορες, Πατριάρχες). Τὸ θαυμαστότερο εἶναι, ὅτι ἡ πηγὴ θεράπευε ὅλες τὶς ἀσθένειες, ἀκόμη καὶ τὶς ψυχικές.

Οἱ θαυμαστὲς ἰάσεις ἀπεδόθησαν στὴν ἐπενέργεια καὶ τὴν εὔνοια τῆς Θεομήτορος, ἡ ὁποία ὄντως εἶναι Ζωοδόχος Πηγή, ἀφοῦ στὰ σπλάχνα της δέχθηκε τὴν πηγὴ τῆς ζωῆς. Ἔτσι πολὺ γρήγορα, τὸ ἰαματικὸ νερὸ τῆς πηγῆς αὐτῆς, τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς, ταυτίστηκε μὲ τὴν δύναμη καὶ τὴν Χάρη τῆς Ζωοφόρου καὶ Ζωοδόχου πηγῆς, τῆς Παντάνασσας Θεομήτορος. Αὐτὸ τουλάχιστον διακρίναμε σὲ ὅλη τὴν ὑμνολογία τῆς ἡμέρας, ἡ ὁποία ἀποκλειστικὰ εἶναι ἀφιερωμένη στὴν Θεομήτορα. Παράδειγμα χαρακτηριστικὸ τὸ ἐξαποστειλάριο τῆς ἡμέρας «Πηγὴ ὑπάρχεις ἀληθῶς ὕδατος ζῶντος Δέσποινα. Ἐκπλύνεις οὖν νοσήματα ψυχῶν σωμάτων χαλεπά, ἐν τῇ προσψαύσει μόνῃ σου, ὕδωρ τῆς σωτηρίας, Χριστόν, ἡ Προχέουσα.».

Ἄπειρα εἶναι τὰ θαύματα τοῦ φημισμένου ἐκείνου γιὰ τὶς πολυειδεῖς θεραπεῖες τοῦ ἁγιάσματος, ὄχι πολὺ μακριά, ἀπὸ τὴν βασιλεύουσα, κατὰ τὴν Παράδοση. Δὲν ὑπάρχει τροπάριο, ἀπὸ τὰ ὑπὲρ πεντήκοντά τῆς ἡμέρας, ποὺ νὰ μὴ ἀναφέρει κάποιο θαῦμα, κάποια θεραπεία. «Ὑπὲρ τὴν ψάμμον ἀληθῶς τὰ πλήθη τῆς Πηγῆς τῶν ἔργων σου…». «…τὸ γὰρ ὕδωρ τὸ τῆς πηγῆς σου ἴαμα νόσων θανατηφόρων γίνεται». «χωλοὶ σκιρτῶσιν ἐν σοί, λεπρῶν καθαρίζεται πληθὺς καὶ δαίμονες πνίγονται» καὶ «τυφλώττοντας ποιεῖς ἀναβλέπειν» καὶ «…καὶ ὁ καρκίνος ὀρθὰ βαίνειν ἐγνώρισεν…».

Καὶ ἀπὸ σεισμοὺς προστάτευσε, καὶ ἀνομβρίαν καὶ ἄπνοιαν ἔλυσε. Ἀλλὰ καὶ θεραπεῖες ψυχικὲς ἀναφέρονται πολλές. «Ἀνάγεις ἐκ καμίνου τῶν θλίψεων δοσίζουσα τοὺς προσιόντας νάμασι ξένης ἐκ πηγῆς…», «Ρώννυσι τὰς ψυχάς τὸ ὕδωρ τῆς Παρθένου· οἱ τῶν παθῶν ἐν ρύποις προσδράμωμεν τῇ κόρη καὶ τούτους ἀποπλύνωμεν».

Ἀκόμη καὶ Αὐτοκράτορες βρῆκαν τὴ θεραπεία στὸ θαυματουργὸ αὐτὸ ἁγίασμα, ποὺ ὁ λαὸς ταύτισε μὲ τὴν δύναμη καὶ τὴ χάρη τῆς Θεομήτορος. «Ὅσην χάριν Δέσποινα πηγή, Αὐτοκράτορι, δίδως οὔρων τὴν πρόοδον, ἐπερχομένην δεινῶς, τοῦ λίθου ὑπόστασιν φρικτήν, τῷ ὕδατι λύσασαν», κάτι, ποὺ πράγματι ἐξακολουθοῦν καὶ σήμερα νὰ χαρίζουν οἱ ἰαματικὲς πηγές. Ἡ ἰαματικὴ αὐτὴ πηγὴ δὲν ἄφησε ἀνικανοποίητη καὶ τὴν ἱκεσία τῶν ἀτέκνων μητέρων: «Τὰς μήτρας ἀγόνους στειρώσει τὸ πρὶν διαλύεις ἐμφανῶς τῆς πηγῆς σου τῷ ρείθρῳ».

Ὁ «Οἴκος», τὸ παλαιότερο τροπάριο τῆς ἡμέρας μὲ τοὺς χαιρετισμούς του, τονίζει ἰδιαίτερα τὴν πολυειδῆ θεραπευτικὴ ἰδιότητα τῆς πηγῆς καὶ τὴν ταυτίζει μὲ τὴν δύναμη τῆς Παναγίας. «Χαῖρε νοσημάτων παντοίων κατάλυσις. Χαῖρε παθημάτων ποικίλων κατάκλυσις. Χαῖρε ρεῖθρον διειδέστατον, ὑγιάζον τοὺς πιστούς. Χαῖρε ὕδωρ χαριέστατον τοῖς νοσοῦσι πολλαπλῶς. Χαῖρε ὕδωρ σωτήριον.»

Ἕνα τέτοιο θαυματουργὸ ἁγίασμα, «Ζωοδόχος πηγὴ» καὶ αὐτό, γνωρίσαμε «ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων» λίγες δεκάδες μέτρα ἀπὸ τὸ σπίτι, ὅπου ρίξαμε τὰ πρῶτα βήματα τῆς ζωῆς μας. Μικρὸ τὸ χωριό, μόλις 150 οἰκογένειες, ἡ Φιλυριὰ Γουμενίσσης. Οἱ προσκυνητὲς ἀπὸ ὅλη τὴν γύρω περιοχὴ τὴν ἡμέρα τῆς Πανηγύρεως ὑπερέβανναν, κατὰ μέτριους ὑπολογισμούς, τοὺς πέντε χιλιάδες ἀνθρώπους. Πολλὰ τὰ θαύματα τῆς μικρῆς αὐτῆς θαυματουργῆς πηγῆς καὶ πολλοὶ οἱ εὐεργετηθέντες. Μικρὴ ἡ ἱστορία αὐτοῦ τοῦ ἁγιάσματος. Μεγάλη, πολὺ μεγάλη, ὅμως ἡ χάρη του. Τὸ ἁγίασμα αὐτὸ καὶ τὴν χάρη του εὐλαβοῦνται σήμερα ὅλοι οἱ κάτοικοι τῆς περιοχῆς Γιαννιτσῶν καὶ Γουμενίσσης. Πρῶτος ἀξιοποίησε τὴν φήμη καὶ τὴν χάρη τοῦ Ἁγιάσματος ὁ συντοπίτης εὐλαβὴς ἱερεὺς Γεώργιος Θεοδωρίδης καλλιφωνώνατος καὶ μουσικώτατος καθορίζοντας τὴν ἡμέρα τῆς ὀνομασίας τοῦ ἁγιάσματος ὡς πανηγυρικὴ τὸ 1936. Πενήντα περίπου ἔτη ἀργότερα, ὁ εὐλαβέστατος ἱερέας Χαράλαμπος Μωϋσίδης συντοπίτης καὶ αὐτός, ἀνήγειρε ὁμώνυμον Ναὸν ἐπὶ τοῦ ἁγιάσματος, μικρὸν μὲν, καλλιεπέστατον δέ. Ὁ Θεὸς ἂς ἀναπαύει τὶς ψυχές τους. Κατὰ τὴ γνώμη μας εἶναι ἐπιβεβλημένη καὶ ὠφέλιμη ἡ ἐπίσκεψη σὲ ἕνα τέτοιο χαριτόβρυτο ἁγίασμα, τοῦ ὁποίου τὰ θαύματα εὐεργετοῦν καὶ συγκλονίζουν τοὺς «Πιστῶς προσιόντας αὐτῷ…».